Het gebruik van de drone is niet meer weg te denken. Zestien omgevingsdiensten in Nederland zetten 50 piloten in om vanuit de lucht toezicht te houden op activiteiten van bedrijven. “Deze vliegende machines maken het werk van toezichthouders een stuk makkelijker”, zeggen Robert Vogelaar en Christian Kok.
Robert (toezichthouder soortenbescherming) en Christian (toezichthouder bodem) werken voor de omgevingsdiensten in Noord-Holland Noord en Regio Arnhem. “We werken nu enkele jaren met drones. Dat had alles bij elkaar best veel voeten in de aarde. We mogen namelijk niet zomaar en niet overal met onze drone vliegen”, zeggen Christian en Robert. Er gelden allerlei verschillende wetten en regels. Uiteindelijk ontstond onder meerdere omgevingsdiensten het idee om hier gezamenlijk een oplossing voor te vinden.
Toezicht en handhaving
Behalve het sneller constateren van overtredingen, dragen de drones bij efficiëntie in het werk. Via speciale software kunnen de piloten 2D/3D-modellen maken van de drone-foto’s. “Met behulp van drones kunnen we modellen van locaties maken, waarmee we hoogtes en volumes kunnen bepalen van bijvoorbeeld een stortplaats of opslag van grond en afvalstoffen. Zo kunnen toezichthouders altijd terugkijken naar de situatie, zonder dat ze terug hoeven te reizen naar het bedrijf. Dit scheelt natuurlijk allemaal tijd.” Met de drone komt de toezichthouder ook op zeer moeilijk bereikbare locaties om vast te leggen wat daar gebeurt. “Drones kunnen beelden maken die in rechtszaken gebruikt kunnen worden als bewijsmateriaal”, vertellen Christian en Robert.
Landelijk samenwerken
De beide toezichthouders werken landelijk intensief samen met hun drone-collega’s. Zo is er een operationeel handboek opgesteld én is de vergunningskwestie aangepakt. “In het verleden was het niet mogelijk om een vergunning te delen met andere organisaties. Alleen Brandweer Nederland deed dit, maar zij hadden een beschikking om op deze manier met drones te mogen vliegen.”, legt Christian uit. “Wij hebben die werkwijze toen bij Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) aangedragen als voorbeeld. Door gewijzigde wetgeving heeft de ILT, na veel overleg, ons voorstel goedgekeurd. Nu hebben we dus een exploitatievergunning waaronder alle aangesloten omgevingsdiensten, door middel van convenanten, kunnen vliegen. Ook is namens ODNL een Beheersorganisatie Drones ingericht.” De Beheersorganisatie wordt beheerd door collega’s van OD Regio Arnhem, OD Noord-Holland Noord, OD IJmond, OD Noordzeekanaalgebied en RUD Zeeland.
Zestien diensten
Op dit moment maken zestien omgevingsdiensten gebruik van de exploitatievergunning. Vanaf 1 januari 2025 komen daar drie diensten bij. Om het project in goede banen te leiden is de Beheersorganisatie Drones opgericht. De Beheersorganisatie zorgt voor de randvoorwaarden die nodig zijn om onder de exploitatievergunning te vliegen, checkt of elke deelnemer zich aan de voorschriften houdt, promoot Just Culture én is het aanspreekpunt voor de omgevingsdiensten, maar ook bij audits door de ILT. Daarnaast wordt vanuit de Beheersorganisatie ook gestimuleerd samen op te trekken bij pilots waarbij drones ingezet worden.
